Zorg voor een kwaliteitsvolle ondersteuning en opvolging van het beleid
Politieke oplossingen hebben alleen kans van slagen wanneer ze tegelijkertijd transparant, onderbouwd en overlegd tot stand gekomen zijn.
Geef een evidence based klimaat- en duurzaamheidsbeleid alle kansen door een betere kennisvergaring, een betere kennisaccumulatie en een betere doorstroming en valorisatie van kennis. Voed de beleidsprocessen met data, rekenkracht, wetenschappelijke onderbouw en kennisnetwerken. Slank kabinetten af en zet in op een sterk ambtelijk apparaat.
Slank de kabinetten af
Omdat veel politici menen dat ze op alle vragen oplossingen moeten hebben, omringen ze zich met sterke kabinetten waar vertrouwelingen met dossierkennis de dienst uitmaken. Maar zo’n besloten entourage vanuit de partijgelederen is niet nodig van zodra politici degenen mogen zijn die eerder oplossingen uitlokken in plaats van alle antwoorden paraat op tafel te moeten leggen. Met afgeslankte kabinetten, groeit de waardering voor het ambtelijke apparaat.
Deze aanbeveling zorgt ervoor dat politici kunnen focussen op de essentie. Zij bepalen het ruimere kader: doel, ambitie en criteria voor oplossingen. Zij leggen vast wat besluitvorming hoort te zijn, zonder eigenmachtig te moeten beslissen over alle details.
Politiek leiderschap wordt netwerkleiderschap. De premier en minister-presidenten hebben bovenal een coördinerende functie. Hun beleid wordt in grote mate ondersteund door een sterk ambtelijk apparaat. Administraties krijgen meer te zeggen, kabinetten worden afgeslankt.
Zorg voor betere (open) data
Versterk de capaciteit tot onafhankelijke statistische rapportage. Zonder data, geen onderbouwing. Kijk hierbij richting overheid. Enkel de overheid heeft de macht en de middelen om goede data te verzamelen en continuïteit te verzekeren in datareeksen. Data en rekenkracht dienen voor het becijferen van beleidsplannen, beleidsopties en langetermijnontwikkelingen.
De statistische autoriteiten werken samen met de Klimaatraad aan het opstellen van een jaarlijks, onafhankelijk klimaatrapport dat besproken wordt op de Klimaatdag.
Zet in op onderbouwing van beleid
Maak dringend werk van een samenhangend en performant ”ecosysteem” van beleidsdata, beleidsonderzoek en beleidsanalytische capaciteit binnen de centrale administraties. Een belangrijke vraag is immers waar de feiten en cijfers voor onderbouwing van beleidskeuzes vandaan zullen komen. De situatie in het land is op heel wat terreinen zorgwekkend. Kijk bijvoorbeeld naar de recente doorrekening van het ontwerp-klimaatakkoord in Nederland: in België is er vandaag geen enkele instantie die zoiets kan.
Hanteer beleidsprocessen die evidence based beleid ondersteunen, bijvoorbeeld door het evaluate first principe in te voeren, door meer beleidsevaluatie -- wat werkt? -- en een betere ontsluiting van onderzoeksresultaten en -evaluaties.